Hoạt động hưởng ứng Ngày Quốc tế bảo tàng (18/5/2024)

Theo đó, để thiết thực hưởng ứng Ngày Quốc tế bảo tàng, Cục Di sản văn hóa và ICOM Việt Nam giới thiệu chủ đề hoạt động của ICOM năm 2024 và đề ra một số định hướng để các bảo tàng chủ động nghiên cứu, xây dựng kế hoạch và tổ chức các hoạt động gắn với nhiệm vụ thường xuyên năm 2024, cụ thể như sau:

1. Chủ đề của Ngày Quốc tế bảo tàng 2024

Với chủ đề “Bảo tàng vì giáo dục và nghiên cứu” (Museums for Education and Research), Ngày Quốc tế bảo tàng năm 2024 là dịp để nhấn mạnh vai trò then chốt của các thiết chế văn hóa trong việc cung cấp một trải nghiệm giáo dục toàn diện. Trong đó, bảo tàng có vai trò như là các trung tâm khuyến khích học tập, thúc đẩy sự tìm tòi, sáng tạo và xây dựng tư duy phê phán của khách tham quan. Từ nghệ thuật và lịch sử đến khoa học và công nghệ, bảo tàng là những không gian quan trọng nơi giáo dục và nghiên cứu gặp nhau để hình thành hiểu biết của chúng ta về thế giới.

Từ năm 2020, dịp kỷ niệm Ngày Quốc tế bảo tàng hàng năm đều hướng tới hỗ trợ một số Mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc, theo đó năm 2024, ICOM sẽ tập trung các hoạt động vào những mục tiêu sau:

Mục tiêu 4: Giáo dục chất lượng - Đảm bảo tính công bằng và bao hàm trong giáo dục chất lượng, thúc đẩy cơ hội học tập suốt đời cho tất cả mọi người.

Mục tiêu 9: Công nghiệp, đổi mới và hạ tầng - Xây dựng hạ tầng chống chọi, thúc đẩy công nghiệp bền vững, bao gồm và khuyến khích đổi mới.

Ngày Quốc tế bảo tàng 2024, ICOM khuyến khích chúng ta cùng nhìn nhận lại về giáo dục nhằm hướng tới một tương lai trong đó sự đổi mới hòa quyện với truyền thống, cùng chia sẻ kiến thức vượt qua mọi rào cản. Nhân dịp này, ICOM cũng khuyến khích những người yêu quý di sản văn hóa cùng bảo tàng khám phá sự giàu có về kiến thức mà các bảo tàng có để cung cấp và cùng nhau xây dựng một thế giới thông tin và bao trùm hơn.

2. Hướng dẫn của ICOM

2.1 Đối với thành viên ICOM

- Chủ động cập nhật thông tin về các hoạt động của ICOM, hội nghị chuyên đề trực tuyến, tài liệu tham khảo chuyên ngành,… tại tài khoản ICOM đã được cấp.

- Tham gia vào các ủy ban chuyên ngành của ICOM để cùng thảo luận, chia sẻ các thông tin chuyên ngành theo lĩnh vực đã đăng ký.

- Tăng cường hợp tác quốc tế với các đối tác do ICOM bảo trợ, chủ động nghiên cứu, xây dựng hồ sơ xin học bổng đào tạo chuyên môn, hồ sơ xin tài trợ hợp tác theo hướng dẫn của ICOM (hướng dẫn tại tài khoản ICOM đã được cấp).

- Đẩy mạnh giới thiệu hoạt động của bảo tàng tới cộng đồng quốc tế bằng cách chia sẻ thông tin về các sự kiện kỷ niệm Ngày Quốc tế bảo tàng của đơn vị với ICOM, cho phép ICOM đưa tin tức hoạt động này trên trang thông tin của ICOM và các đối tác.

- Nộp phí niên liễm đầy đủ và đúng hạn.

2.2 Đối với các bảo tàng

ICOM khuyến khích các bảo tàng thể hiện vai trò như là các đại sứ của Ngày Quốc tế bảo tàng, thông qua các hoạt động của bảo tàng đã thực hiện và mối quan hệ với cộng đồng, khách tham quan mà bảo tàng đã xây dựng trong thời gian qua. Ngoài các hoạt động theo kế hoạch công tác, việc tham gia Ngày Quốc tế bảo tàng là dịp để các bảo tàng thể hiện:

Xây dựng quan hệ đối tác với các trường học, các hiệp hội, các bảo tàng khác,... nhằm quảng bá sự kiện của bảo tàng và củng cố các liên kết với các tổ chức có mục tiêu tương tự.

Ủng hộ vai trò của bảo tàng trong xã hội bằng cách thông báo cho các cơ quan địa phương, khu vực và quốc gia về các hoạt động của bảo tàng và làm rõ tại sao bảo tàng quan trọng đối với công chúng chung.

Quảng bá thông tin về Ngày Quốc tế bảo tàng thông qua cộng đồng địa phương của bảo tàng, trang mạng xã hội và trang web của bảo tàng.

Tăng cường chia sẻ thông tin quốc tế về các hoạt động của bảo tàng bằng cách chia sẻ nội dung về các sự kiện Ngày Quốc tế bảo tàng của bảo tàng với ICOM, cho phép ICOM lan truyền tin tức trong toàn bộ mạng lưới của ICOM và xa hơn nữa.

ICOM cũng định hướng một số nội dung cho các hoạt động của bảo tàng nhân dịp Ngày Quốc tế bảo tàng 2024, cụ thể như sau:

- Các buổi hội thảo giáo dục: Tổ chức các buổi hội thảo tương tác giới thiệu các bộ sưu tập của bảo tàng, khuyến khích học hỏi thực hành và khám phá.

- Dự án hợp tác nghệ thuật: Hỗ trợ các dự án hợp tác nghệ thuật được truyền cảm hứng bởi các chủ đề nghiên cứu, tham gia khách tham quan vào quá trình sáng tạo.

- Diễn thuyết và Tọa đàm: Tổ chức các buổi diễn thuyết của các diễn giả, học giả hoặc chuyên gia để thảo luận về các chủ đề liên quan đến trưng bày của bảo tàng, thúc đẩy các cuộc thảo luận chia sẻ thức.

- Tham quan có hướng dẫn: Cung cấp các chuyến tham quan có hướng dẫn với sự tập trung vào các khía cạnh giáo dục của trưng bày, cung cấp thông tin sâu sắc về nghiên cứu phía sau các bộ sưu tập của bảo tàng.

- Tham quan những hoạt động phía sau trưng bày: Tổ chức các chuyến tham quan đặc biệt đưa khách tham quan tìm hiểu thêm về hoạt động phía sau của các trưng bày, cung cấp cái nhìn sơ bộ về nghiên cứu và công việc bảo quản của bảo tàng.

- Trưng bày các kết quả nghiên cứu: Trình bày các dự án nghiên cứu đang diễn ra hoặc gần đây thông qua trưng bày, áp phích hoặc công nghệ đa phương tiện, nhấn mạnh cam kết của bảo tàng trong việc chia sẻ kiến thức.

- Trưng bày tương tác: Phát triển các trưng bày tương tác đặc biệt khuyến khích khách tham quan tham gia vào các hoạt động hoặc thử nghiệm giáo dục liên quan đến các chủ đề của bảo tàng.

- Trò chơi và cuộc thi có tính giáo dục: Xây dựng các trò chơi hoặc cuộc thi để kiểm tra kiến thức của khách tham quan về các bộ sưu tập của bảo tàng, khuyến khích trải nghiệm vui vẻ và giáo dục.

- Sáng kiến kỹ thuật số: Hình thành các nội dung số, tổ chức các tọa đàm, hội thảo trực tuyến hoặc các trưng bày ảo phục vụ khách tham quan toàn cầu, quảng bá nội dung giáo dục của bảo tàng vượt qua ranh giới vật lý.

- Thảo luận nhóm: Tổ chức các buổi thảo luận nhóm với các nhà nghiên cứu, giáo viên và chuyên gia bảo tàng về các chủ đề liên quan đến sứ mệnh và các bộ sưu tập của bảo tàng.

- Tiếp cận cộng đồng: Hợp tác với các trường học địa phương, đại học và các nhóm cộng đồng để mở rộng các hoạt động giáo dục và các sáng kiến nghiên cứu ra ngoài bảo tàng.

- Gặp gỡ và giao lưu với các chuyên gia: Tổ chức các cuộc gặp gỡ giữa các chuyên gia, nhà nghiên cứu với khách tham quan, khuyến khích các câu hỏi để hiểu rõ hơn về công việc đằng sau hậu trường của bảo tàng.

- Trưng bày theo chủ đề: Phát triển các trưng bày ngắn hạn về các chủ đề nghiên cứu cụ thể, cung cấp khám phá và giải thích sâu sắc về các vấn đề liên quan.

- Đối tác giáo dục: Thiết lập các đối tác với các cơ sở giáo dục để tổ chức các sự kiện, dự án hoặc sáng kiến chung phù hợp với Ngày Quốc tế bảo tàng.

- Truyền thông mạng xã hội: Sử dụng các nền tảng truyền thông xã hội để chia sẻ rộng rãi đến những khách tham quan trực tuyến về nội dung giáo dục và điểm mới trong kết quả nghiên cứu của bảo tàng.

   3. Định hướng hoạt động của các bảo tàng ở Việt Nam

- Chủ động nghiên cứu chủ đề của ICOM năm 2024 để triển khai các hoạt động trưng bày, giáo dục di sản văn hóa và truyền thông của bảo tàng.

- Tăng cường công tác nghiên cứu chuyên môn, đổi mới hoạt động xây dựng nội dung trưng bày bảo tàng theo xu hướng tiếp cận nghiên cứu liên ngành, đa ngành; xây dựng các sưu tập hiện vật có giá trị, tăng cường nghiên cứu, bổ sung thông tin cho các sưu tập phục vụ việc phát huy giá trị.

Tăng cường các hoạt động giáo dục, khuyến khích xây dựng các chương trình giáo dục di sản văn hóa có chất lượng, hướng tới các nhóm khách tham quan chuyên sâu, mong muốn tìm hiểu, nghiên cứu về di sản văn hóa, lịch sử dân tộc. Khuyến khích các bảo tàng có kinh nghiệm trong việc thực hiện xây dựng cơ sở dữ liệu về các chương trình giáo dục di sản văn hóa cơ bản, dễ thực hiện và chia sẻ với các bảo tàng, trường học khác.

Tăng cường công tác chuyển đổi số trong các hoạt động của bảo tàng, từ nghiên cứu, sưu tầm đến trưng bày, giáo dục di sản văn hóa và truyền thông quảng bá. Nghiên cứu ứng dụng đa dạng các loại hình công nghệ có thể ứng dụng trong trưng bày giới thiệu di sản văn hóa, phù hợp với xu hướng phát triển công nghệ trong thời gian tới.

Thực hiện các hướng dẫn về tuyên truyền kỷ niệm các ngày lễ lớn và sự kiện lịch sử quan trọng trong năm 2024 của Ban Tuyên giáo Trung ương (Hướng dẫn số 126-HD/BTGTW ngày 19/12/2023).

4. Áp phích (poster) kỷ niệm Ngày Quốc tế bảo tàng 2024:

Mỗi năm, ICOM tạo một áp phích Ngày Quốc tế bảo tàng để minh họa chủ đề, đồng thời mời các bảo tàng tham gia chỉnh sửa nó theo nhu cầu của từng bảo tàng (quảng bá cho sự kiện, trưng bày, thêm các yếu tố địa phương, thay đổi màu sắc).

Địa chỉ nhận áp phích gốc và bản tiếng Việt theo link sau:

https://imd.icom.museum/international-museum-day-2023/the-poster/./

Đỗ Hằng