Bảo quản các bộ sưu tập bảo tàng trong đại dịch Covid 19

Nếu không bỏ qua tất cả các biện pháp cần thiết để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh, cũng như những biện pháp nhằm đảm bảo sự an toàn cho người dân, các bảo tàng không thể không thực hiện chức năng chính của mình là bảo vệ di sản vật thể và phi vật thể của nhân loại.

Các tổ chức văn hóa trên khắp thế giới đã và đang cho thấy khả năng phục hồi và sáng tạo tuyệt vời trong việc giao tiếp từ xa với công chúng của họ. Để giúp đỡ các bảo tàng trong những thời điểm khó khăn này, với sự giúp đỡ của Ủy ban Bảo quản Quốc tế ICOM (ICOM-CC), họ đã đưa ra các “hướng dẫn bảo quản trong đại dịch” về cách thực hiện công tác bảo quản trong trường hợp khẩn cấp, đặt sự an toàn của nhân viên lên hàng đầu.

NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG

1. Những khuyến nghị trên toàn thế giới khuyến khích các tổ chức công đóng cửa cho đến khi mối đe dọa từ virus corona không còn là vấn đề. Chỉ những nhân viên cần thiết mới đi làm, có thể gồm: nhân viên an ninh, kỹ thuật và đôi khi là cán bộ bảo quản hoặc quản lý bộ sưu tập. Đối với các bảo tàng được phép mở cửa trở lại ở các quốc gia mà tình hình cho phép, chúng tôi đã công bố một số biện pháp cơ bản có thể thực hiện để bảo vệ sức khỏe của cả du khách và nhân viên.

2. Chuẩn bị danh sách nhân viên/chuyên gia sẽ trực thường xuyên và sẵn sàng trở lại làm việc. Thiết lập sự hợp tác với các bảo tàng gần đó hoặc các tổ chức tương tự để thực hiện việc thay thế hoặc bố trí nhân viên cần thiết trong trường hợp nhân viên của một bảo tàng bị nhiễm bệnh.

3. Nghiên cứu về sự suy thoái của vi rút (đặc biệt trên con người) đang rất tích cực, kết quả cho thấy: với nhiệt độ trong phòng, vi rút có thể mất hầu hết khả năng lây nhiễm trong vòng sáu ngày và mất hoàn toàn khả năng lây nhiễm trong vòng chín ngày.

4. Thực hiện vệ sinh thường xuyên các khu vực mà nhiều người tiếp cận.

5. Xem xét việc thay đổi các bộ lọc trong hệ thống HVAC (Hệ thống sưởi ấm, thông gió và điều hoà không khí). Khi không có hệ thống HVAC, hãy xem xét đến các hệ thống thông gió thông thường khác trong hệ thống kho và nơi trưng bày các bộ sưu tập hiện vật.

6. Trong trường hợp có vi rút phát tán, hãy cách ly (các) khu vực liên quan ít nhất trong mười ngày.

TRONG CÁC PHÒNG TRƯNG BÀY

Nếu bảo tàng của bạn đang chuẩn bị mở cửa trở lại, mời bạn tham khảo các biện pháp bảo quản sau:

• Tổ chức làm sạch bụi tất cả các phòng trong bảo tàng, cũng như lau chùi tỉ mỉ tất cả các bề mặt (tủ trưng bày, các loại tay nắm cửa, thang máy, tay vịn, v.v.) trước khi mở cửa cho công chúng.
• Làm theo hướng dẫn thông thường của bạn đối với vệ sinh ướt/khô nhưng tăng tần suất làm sạch lên ít nhất một lần mỗi ngày.
• Đối với các tủ kính và các bề mặt tương tự, có thể sử dụng nước, xà phòng và bình xịt khử trùng (tức là cồn 70% hoặc ethanol) chú ý không được sử dụng trên các hiện vật trưng bày. Một số vật liệu và lớp phủ dễ bị cồn làm hư hại (Plexiglas (mica), vecni shellac, v.v.).
• Đảm bảo rằng nhân viên vệ sinh đã được đào tạo. Nếu có thể, hãy sử dụng nhân viên đã quen thuộc với các bộ sưu tập và các quy trình làm sạch thích hợp trong từng khu vực.
• Hiện vật được trưng bày cần được làm sạch bởi những người bảo quản đã được đào tạo hoặc các chuyên gia quản lý sưu tập.
• Hạn chế tiếp cận tới các khu vực và không gian không thể làm sạch hoặc khử trùng được hoàn toàn và/hoặc sau mỗi lần sử dụng.
• Vì cần tăng cường cảnh giác về an ninh và bảo quản các tác phẩm nghệ thuật, có thể cân nhắc điều chỉnh số lượng nhân viên an ninh trong không gian bảo tàng.

TRONG KHU VỰC KHO BẢO QUẢN VÀ VĂN PHÒNG (KHU VỰC DU KHÁCH KHÔNG TIẾP CẬN ĐƯỢC)

Ngay cả trong trường hợp mở cửa trở lại, bảo tàng sẽ hoạt động trong những điều kiện đặc biệt và với số lượng nhân viên hạn chế:

• Đảm bảo rằng tất cả nhân viên thường xuyên rửa tay bằng nước nóng và xà phòng, gel khử trùng và sửu dụng găng tay một lần.
• Đảm bảo rằng chỉ có một số lượng hạn chế người làm việc trong cùng một phòng và duy trì khoảng cách an toàn với nhau (khuyến nghị giữa các cá thể là 1,5 - 2m).
• Các nhóm nhân viên lớn hơn có thể chia ra và làm việc vào các ngày khác nhau luân phiên để duy trì khoảng cách an toàn với nhau.
• Chia nhân viên của bạn thành các nhóm làm việc cố định cùng nhau.
• Rửa và khử trùng các bề mặt cứng, các loại tay nắm, công tắc đèn, máy pha cà phê và những thứ tương tự với tần suất lớn.
• Nên đeo khẩu trang, thậm chí cả mặt nạ vải tự chế.
• Hoãn lại các cuộc họp, hội đồng mua bán, chuyến sưu tầm, hoạt động nhóm, hoạt động ngoài trời, hội họp hoặc bất kỳ hoạt động không cần thiết để bảo quản các tác phẩm nghệ thuật, hiện vật một cách thích hợp.
• Hạn chế tối đa xử lý các bộ sưu tập hiện vật (nếu có thể).
• Cân nhắc gia hạn các hợp đồng mượn hiện vật của bảo tàng, miễn là các hiện vật đó được đảm bảo an toàn để tránh phải vận chuyển và tác động tới hiện vật. Việc trưng bày các bộ sưu tập vĩnh viễn sẽ được ưu tiên hơn các cuộc triển lãm tạm thời cho đến khi tình hình dịch bệnh trở lại bình thường.
• Bảo tàng nên có khu vực cách ly đối với các hiện vật. Khu vực này nên có các kệ, tủ, hộp trống, nơi các hiện vật được cất giữ để hạn chế sự tiếp xúc/ cầm nắm, có thể được tách biệt khỏi bộ sưu tập chính, cũng như hệ thống ghi chép các thông tin: ngày tháng, hiện vật đó là gì, tại sao lại bị cách ly, ai là người cách ly những hiện vật này…để dễ dàng quản lý./.                                                                             Hoàng Thị Tố Quyên dịch

Trích nguồn: https://icom.museum/en/covid-19/resources/conservation-of-musem-collections/ truy cập ngày 21/6/2021