Xếp hạng di tích quốc gia Đình Dương Sơn, xã Tam Sơn, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh

Đình Dương Sơn là nơi tôn thờ đức thánh Tam Giang - người có công giúp Triệu Quang Phục đánh đuổi quân Lương xâm lược vào thế kỷ VI.
Đình Dương Sơn được khởi dựng từ lâu đời. Theo lời kể của nhân dân địa phương xưa kia làng Dương Sơn và làng Thọ Trai (giáp ranh) là 2 làng của một xã cùng chung một đình thờ thần hoàng. Đến khoảng thế kỷ XVII, đình làng bị cháy, dân 2 làng đó tách ra xây đình thờ riêng.
Đình Dương Sơn là công trình kiến trúc cổ kính và đẹp, hiện còn các hạng mục công trình như: Cổng nghi môn, Đại đình, Tiền tế, Tả vu, Hữu vu, được xây dựng với bố cục cân đối, hài hoà và bề thế. Nghi môn đình được xây dựng theo kiểu Tam môn, bố cục hình chữ nhất, với chiều dài 10m, chiều rộng 3m, với 4 cột trụ lớn xếp thẳng theo chiều ngang. Qua cổng Nghi môn là đến sân đình, rồi đến nhà Tiền tế mới được trùng tu lại năm 2004. Hai bên nhà tiền tế có 2 dãy nhà 5 gian gọi là tả hữu vu mới được phục dựng lại năm 2004, theo kiểu tường hồi bít đốc, kiến trúc bộ khung đơn giản. Toà đại đình được xây trên nền gạch, cao hơn nền nhà tiền tế 40 cm, xung quanh xây bó gạch chạy dài 25,9m rộng 15,95m, từ nền đình đến bờ nóc cao khoảng 7m. Trên câu đầu toà Đại Đình còn ghi rõ niên đại trùng tu vào mùa đông năm Tân Mão đời vua Thành Thái (1891). Phía sau toà đại đình được làm cửa mở rộng hết 3 gian dẫn vào Hậu Cung. Nền hậu cung được xây cao hơn nền đình 20cm, được bố trí 3 hàng cột ngang và 3 hàng cột dọc, với kiến trúc “Chồng rường trụ giá chiêng”.
Đình Dương Sơn còn lưu giữ được nhiều tài liệu hiện vật cổ, có giá trị nghiên cứu lịch sử và bảo tàng cao như: hoành phi, câu đối, thần tích, sắc phong, cùng nhiều hiện vật bằng gốm, sứ, đồng... có giá trị mỹ thuật sâu sắc.