Bộ khóa đai lưng bằng đồng

* Kích thước: Dài: 21,5cm; Rộng: 5,5cm

* Trọng lượng: 380 gr

* Số lượng: 01 

* Miêu tả:  Bộ khóa thắt lưng bằng chất liệu đồng thau, màu xanh xám, gồm 4 cặp rùa (8 con) được móc lại với nhau. 

Bộ khóa thắt lưng gồm hai bộ phận, có cấu tạo gần giống nhau về hình dáng, song ở phần đầu của mỗi bộ phận lại khác nhau, một bên có hai vòng tròn kín, còn một bên có móc hở để móc vào vòng tròn kia. Mỗi bộ phận dài 12,5cm, rộng 5,8cm. Hai bộ phận móc vào nhau tạo thành bộ khóa thắt lưng khá đẹp và độc đáo. Ở mặt ngoài của mỗi bộ phận là hình 4 con rùa cách điệu và xen lẫn là hoa văn xoắn ốc hình chữ S ở bộ phận khoá có hai vũng tròn kín, phần đầu là hình con rùa nằm hai bên, chính giữa hình hai con rùa là hoa văn hình chữ S  nhưng ở hai đầu xoắn nhiều hơn. Cách hai con rùa về phía cuối là hình nối hai con rùa nữa và giữa hình hai con rùa là hoa văn hình chữ S nằm. Hình rùa ở đây được cách điệu, lưng có phần giống như rùa thật, song không có đường vạch tạo thành mai rùa. Xung quanh mai mỗi con rùa là một đường viền có gạch chéo ở giữa. Miệng rùa hơi nhọn, hai mắt của mỗi con rùa nằm ở đỉnh đầu. Ở gần giữa hai con rùa phía sau là đường hoa văn xoáy ốc. Ở bộ phận khoá có vòng tròn kín trang trí hoa văn giống nhau là các vòng xoáy ốc nối nhau bằng đường thẳng,  ở bộ phận khóa bên kia gồm 2 hoa văn xoáy ốc nối bằng đường thẳng, một hoa văn hình chữ S. 

* Hiện trạng: Bị gãy một móc ở phía dưới và 5 móc ở phía trên. 

* Niên đại: Giai đoạn văn hóa Đông Sơn, cách ngày nay khoảng 2500 - 2300 năm.

* Nguồn gốc, xuất xứ: Hiện vật được khai quật tại di chỉ khảo cổ học Làng Cả, phường Thọ Sơn, thành phố Việt Trì tỉnh Phú Thọ năm 1976, hiện nay đang lưu giữ tại Bảo tàng Hùng Vương - Khu di tích lịch sử Đền Hùng.

* Lý do lựa chọn: 

- Đây là hiện vật độc đáo, độc bản, quý hiếm lần đầu tiên và cũng là duy nhất tìm thấy ở Phú Thọ.

- Khoá thắt lưng nằm trong mộ táng (mộ 33, khai quật năm 1976) với nghệ thuật trang trí bằng hình những con rùa tinh xảo đạt tới trình độ cao trong kỹ thuật luyện kim đồng thau. Với bộ khoá thắt lưng hình con rùa không chỉ cho chúng ta thấy về tư duy thẩm mỹ của con người thời Hùng Vương mà còn có tính biểu tượng cao.

- Bộ Khoá thắt lưng là một  hiện vật tượng  trưng cho quyền  lực gắn liền với thủ lĩnh thời Hùng Vương. 

Đây là hiện vật gốc, độc bản, có hình thức độc đáo, tiêu biểu cho nghệ thuật đúc khóa đai lưng trong văn hóa Đông Sơn, thể hiện tài nghệ và óc thẩm mỹ của người xưa qua nghệ thuật đúc đồng. Hiện vật đáp ứng đầy đủ các tiêu chí của một bảo vật quốc gia.

(Theo Hồ sơ di sản, tư liệu Cục Di sản văn hóa)