Bộ Phủ Việt đền thờ Vua Đinh Tiên Hoàng

- Chất liệu: Gỗ, sơn son thếp vàng.

- Niên đại: Thế kỷ XVII

Mỗi Phủ Việt nặng 45kg, tổng cộng 90kg. Phủ Việt bên trái dài 300cm, dày 0,7cm, Phủ Việt bên phải dài 299cm, dày 07cm. Phủ Việt được chế tạo dựa trên hình ảnh của lưỡi rìu chiến kết hợp với đinh ba, là hai trong số các binh khí là đồ chấp kích/lỗ bộ trong bộ đồ tế khí tại các di tích đền, đình, miếu, đặc biệt được chú trọng tại các đền thờ các vị anh hùng dân tộc, trở thành vật thiêng trong không gian thờ cúng của người Việt. Phủ Việt tại đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng được chế tạo cầu kỳ, tinh xảo và kỹ lưỡng với sự cách điệu hóa cao, khác xa với Phủ Việt là đồ tế khí thông thường. Trên đỉnh là hình ảnh 3 ngọn mũi nhọn, phảng phất hình ảnh của cây đinh ba trong bộ lỗ bộ/chấp kích, tuy nhiên, sự tạo dáng với những đường cong uyển chuyển, điểm xuyết trên đó là vân mây hình đao mác xà đuôi của những con rồng giáng, tạo cho bộ ba mũi nhọn này hao hao như ngọn tam sơn hay bài vị. Phần giữa thân của Phủ Việt được trổ thủng hình ảnh rồng mẹ và rồng con xoắn xuýt lấy nhau, tạo nên một ổ rồng, không quá khuôn cứng trong một hình mẫu có sẵn như các ổ rồng ở thời Minh - Thanh, Trung Hoa. Tạo hình của cán phủ việt có tiết diện hình bát giác, hoàn toàn khác biệt với những phủ việt thông thường, đều có thân hình tròn.

Phủ Việt tại đền thờ Vua Đinh Tiên Hoàng là một tác phẩm hàm chứa nhiều giá trị biểu tượng, giá trị văn hóa nghệ thuật và tín ngưỡng tâm linh sâu sắc. Ba đợt trùng tu lớn có liên quan gián tiếp với đôi Phủ Việt này là thời Lê Trung hưng - Thế kỷ XVII được ghi lại trên ba tấm bia, liên quan tới việc tạo tác đôi Phủ Việt ở đây, có thể xếp vào khung niên đại rộng khoảng những năm 1606 - 1696 thuộc thế kỷ XVII. Có thể khẳng định Đôi Phủ Việt đền thờ Vua Đinh Tiên Hoàng là độc bản nếu so sánh với toàn bộ hệ thống lỗ bộ/chấp kích hiện đang được thờ tại đền, đình, miếu ở nước ta. Đôi Phủ Việt thờ Vua Đinh Tiên Hoàng là sự sáng tạo đem đến giá trị độc đáo về loại hình khiến Phủ Việt ở đây không hề giống với bất cứ hiện vật cùng tên gọi ở bất cứ nơi nào. Kỹ thuật điêu khắc và sơn thếp đạt tới đỉnh cao khiến trải qua hơn 400 năm, sắc màu của Phủ Việt vẫn còn giữ được như xưa./.

Thúy Hà

 Theo hồ sơ tư liệu Cục Di sản văn hóa