Long đao

- Chất liệu: Kim loại (sắt, đồng)

- Niên đại: Thế kỷ XVII - XVIII

Long đao có trọng lượng 12,8 kg, chia làm 03 phần gồm: lưỡi đao, khâu đao (họng, chuôi cán) và cán đao. Tổng chiều dài 240cm, trong đó cán đao dài 148cm, khâu đao gồm họng bằng hợp kim đồng dài 16,5cm, chuôi cán dài 12cm, lưỡi đao bằng sắt tính từ họng dài 96cm, bản lưỡi đao rộng nhất 8.5cm, sống đao dày nhất 1,3cm, đường kính cán đao 3,8cm - 4cm. Long đao có mũi nhọn, lưỡi có hình tựa bán nguyệt,cán dài. Khâu đao là chốt nối giữa lưỡi đao và cán đao; khi tháo lưỡi đao ra thì cán đao thành một cây đoản côn. Khâu đao tạo tác hình linh vật Nhai Tí (hay còn gọi Nhái Xế), đầu giống rồng, thân có vẩy, miệng há rộng làm bệ đỡ lưỡi đao, răng nanh nhô ra ngoài, có mũi sư tử, trán lạc đà, mắt tròn to, tai hình quạt, từ hốc mắt toả ra hai bên râu đơn, cong, cuộn đầu; phía dưới (cổ) đúc nổi 4 râu tựa đao mác, hai râu giữa đan vắt chéo nhau, các râu bên roãng lượn sóng nhẹ mang phong cách mỹ thuật thời Mạc; thân khâu đao khắc hoa văn tựa vân mây và vẩy rồng. Lưỡi đao và cán đao để trơn, không trang trí hoa văn. Lưỡi đao và chuôi đao có màu đen của sắt; khâu đao có màu nâu ánh đỏ của chất liệu đồng.

Long đao là một loại vũ khí có kích thước lớn, chuôi và lưỡi được làm bằng sắt, riêng khâu đao thì làm bằng đồng; hình thức độc đáo, có sự kết hợp giữa hai kim loại đồng và sắt. Trang trí ở khâu đao rất tỉ mỉ, chưa thấy xuất hiện trong các di tích và bảo tàng ở Việt Nam. Nghiên cứu mỹ thuật trang trí trên khâu đao, so sánh hoa văn trên khâu đao với các họa tiết trang trí trên mái kiến trúc, trên lư hương thấy có nét tương đồng phong cách mỹ thuật thời Mạc - Lê Trung hưng và trên cơ sở kết quả xét nghiệm của Phòng Nghiên cứu thực nghiệm khảo cổ học thuộc Viện Khảo cổ học cho kết quả: Kỹ thuật và vật liệu chế tạo Long đao là loại hợp kim thuộc thế kỷ XVI - XVII. Một số thành viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia cho rằng có thể có niên đại muộn hơn (thế kỷ VII - XVIII) và chưa có cơ sở để gắn Long đao này với Vua Nhà Mạc./.      

Thúy Hà

 Theo hồ sơ tư liệu Cục Di sản văn hóa