Mâm bồng gốm men vẽ nhiều màu

- Chất liệu: Gốm men

- Niên đại: Thế kỷ XV

Mâm bồng gốm men vẽ nhiều màu có trọng lượng 5.500 gram, chiều cao tổng cộng 27cm, gồm ba phần: mâm, cổ và chân. Mâm nằm ở trên cùng có cấu trúc giống như loại đĩa lớn sâu lòng, thành uốn cong, miệng giật cấp và tạo hình cánh sen, đường kính miệng 41,3 - 41,5cm; đường kính đáy 20,6cm; cao 8,5cm; lòng đĩa sâu 6,5cm. Phần cổ và chân cao 18,5cm, đường kính đáy vành tròn là 19cm. Phần cổ nằm ở giữ, hai đầu trên dưới có cấu trúc tròn và thắt lại; phần giữa hình lục giác, phình ra và giật lại 2 cấp; Chân đế có cấu trúc hình bán cầu, mặt với 6 điểm nhô ra tạo thành 6 chân kiểu chân quỳ, phần giữa các chân thụt vào thành các hộc nông; toàn bộ 6 chân và hộc đặt trên vành tròn, là điểm tiếp giáp của đế. Tổng thể Mâm bồng gốm men vẽ nhiều màu, có cấu trúc giống như một đài sen với phần mâm phía trên chính là phần bông sen, cổ và thân giống như phần cuống của bông sen. Ở góc nhìn thẳng từ trên xuống, mâm bồng giống như một đoá sen đang độ khai mãn. Các dải băng hoa văn, đồ án hoa văn chủ yếu được sử dụng trang trí mâm bồng: Cá chép hoá rồng, linh thú, cánh sen, long mã, nhân vật,…

Mâm bồng được chế tạo từ đất sét trắng, có hàm lượng cao lanh cao được tinh lọc cẩn thận, hàm lượng nhôm trong cốt gốm trên 40%. Chắc chắn, chiếc mâm bồng này được trục vớt từ con tàu đắm ở vùng biển Cù Lao Chàm (Quảng Nam), trong đó có rất nhiều đồ gốm Chu Đậu (Hải Dương) và Thăng Long (Hà Nội). Mâm bồng gốm men vẽ nhiều màu niên đại thời Lê sơ có bốn tiêu bản: hai tiêu bản ở trong nước (một chiếc tại Bảo tàng Quảng Ninh, một tiêu bản khác có trong sưu tập tư nhân ở thành phố Hồ Chí Minh); còn hai tiêu bản ở nước ngoài (một ở bảo tàng Nhật Bản và một ở Indonesia). Tuy nhiên, cả ba tiêu bản nêu trên rất khác với tiêu bản ở Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh. Bởi vậy, Mâm bồng gốm men vẽ nhiều màu ở Bảo tàng Quảng Ninh là hiện vật gốc độc bản, có hình thức độc đáo, là tác phẩm nghệ thuật tiêu biểu về nghệ thuật, mỹ thuật, kỹ thuật gốm men thời Lê sơ (thế kỷ XV)./.

Thúy Hà

 Theo hồ sơ tư liệu Cục Di sản văn hóa